Praten over eenzaamheid is vaak moeilijk, zowel voor de huisarts als voor de patiënt. Toch is het noodzakelijk om goed te verwijzen. Daarom heeft Jeanette Rijks, specialist eenzaamheid, een eenvoudig drie-vragenmodel ontwikkeld.
BRON: verwijsmodel eenzaamheid Jeanette Rijks

Het verwijsmodel eenzaamheid

Aangezien eenzaamheid een belangrijke oorzaak is van een verlaagde afweer en van het eerder optreden van gezondheidsproblemen, moet een arts kunnen diagnosticeren en verwijzen. Hiervoor heeft Jeanette Rijks een eenvoudig Verwijsmodel Eenzaamheid ontwikkeld. Als iemand zich eenzaam voelt en daarover bij huisarts of praktijkondersteuner in gesprek gaat, is het vaak lastig te bepalen wat helpend kan zijn. Daarvoor is dit onderstaande eenvoudige drie-vragenmodel een uitkomst. Het wijst snel aan onder welke omstandigheden welke vorm van hulp of ondersteuning aan te bevelen is.

Wie meer wil weten over het hoe en waarom, kan zich specialiseren in het onderwerp eenzaamheid. Maar ook zonder die kennis is het nu eenvoudig verwijzen bij eenzaamheid.

Aandachtspunten
Praten over problemen maakt de problemen niet kleiner, integendeel. Wie beseft dat (alleen) praten over problemen de problemen eerder vergroot dan verkleint, weet dat het gesprek over eenzaamheid anders moet. Om te bereiken dat mensen hulp willen accepteren is de juiste vragen stellen van belang.

Vandaar dat het eenvoudige verwijsmodel eenzaamheid maar drie vragen heeft. Op basis hiervan kun je eenvoudig vastgestellen of er hulp nodig is en zo ja, welke hulp dan wel.

Online test

Als alternatief kan gekozen worden voor het doen van een anonieme online test. Om privacyredenen wordt de uitslag van deze test niet via de mail aan de deelnemer opgestuurd, maar is de uitslag uitsluitend op het scherm te zien en te downloaden. Voor een snelle diagnose is het verwijsmodel eenzaamheid voldoende.

Als de patiënt hulp zoekt bij een specialist eenzaamheid, dan is het aan te bevelen wel de testuitslag naar het eerste consult mee te nemen. Op basis van deze testuitslag is namelijk door een daarvoor opgeleide professional goed te concluderen welk soort hulp de meeste kans van slagen heeft.

Waarom verwijzen naar een specialist eenzaamheid?

We kennen allemaal inmiddels Welzijn op Recept. Opgezet om mensen met psychosociale klachten soepel te verwijzen naar het (lokale) welzijnswerk. Een systeem dat steeds meer ingang vindt en waar veel mensen bij gebaat zijn. Er is echter binnen het welzijnswerk nog niet overal de expertise om mensen werkelijk effectief te helpen bij eenzaamheid. Vaak blijft het, bij gebrek aan deskundigheid, steken op goedbedoelde gesprekken en pogingen om mensen met elkaar in contact te brengen.

Deskundigen, zoals ook onder meer Prof. Van Tilburg, weten al lang dat dit soort hulp vaak niet helpt, zeker niet bij langer bestaande eenzaamheid, en dat de geboden hulp vaak contraproductief is. Dat wil zeggen, na de hulp is de cliënt er slechter aan toe dan voorheen. Die situatie moet veranderen. Voor de patiënt, maar ook voor de arts, die zonder twijfel mensen steeds weer terug zal zien komen als de geboden hulp niet helpt.

Deskundigheid

Een specialist eenzaamheid is opgeleid om mensen met langer durende eenzaamheid te helpen met een zeer effectieve en snelle methodiek, de cursus Creatief Leven. Het is een cursus, dus mensen hoeven niet het gevoel te hebben dat ze ‘bij de psychiater lopen’, waardoor het enorm laagdrempelig is. De specialist is opgeleid om niet alleen één op één of in groepsverband te helpen, maar ook om eventuele onderliggende problemen te signaleren tijdens het hulptraject en te adviseren over vervolgstappen, mocht dat nodig zijn.

Eenzaamheid verandert mensen. Het verandert het brein blijvend, en dat verbetert niet spontaan, daar is gerichte hulp bij nodig. Een coach of psycholoog, hoe goed opgeleid ook, is niet zonder meer in staat om die hulp te bieden. Daarom is verwijzing naar een specialist eenzaamheid altijd verstandig. Het verwijsmodel eenzaamheid maakt het eenvoudig te zien waar de kansen op verbetering liggen.